Θεογονία η αρχή των πάντων

Σε μια δραματουργική σύνθεση του Γιώργου Μπλάνα από το έπος του Ησίοδου

Άνθρωποι κάθε ηλικίας, από κοντινά και μακρινά μέρη της συμπρωτεύουσας, κατέκλυσαν το κινηματοθέατρο Κολοσσαίον από νωρίς, πρωί Κυριακής, για να καταφέρουν να γευτούν πρώτοι την παράσταση που περιμέναμε με ανυπομονησία οι φίλοι του θέατρου, του χορού, της μουσικής, της εικαστικής δημιουργίας και της μαγικής μπαγκέτας της σπουδαίας συντονίστριας τόσων δυνάμεων σ’ ένα υπερθέαμα συνόλου, της ευφάνταστης σκηνοθέτιδας, της ευρηματικής χορογράφου, της πολυσήμαντης προσωπικότητας του θεάματος, που φέρει το όνομα Σοφία Σπυράτου.

Και πάλι από τη Θεσσαλονίκη ξεκινά το ταξίδι της η μεγαλειώδη παράσταση που έστησε με πολλή δουλειά η προικισμένη καλλιτέχνις, βασισμένη στην περίφημη «Θεογονία» του Ησίοδου. Ο συγγραφέας, ποιητής και μεταφραστής Γιώργος Μπλάνας απέδωσε εύληπτα το κείμενο στη νεοελληνική γλώσσα, ο Αιμίλιος Χειλάκης με τη βαθιά, ζεστή φωνή του το αφηγείται κι ο έμπειρος κινηματογραφιστής Νίκος Σούλης φτιάχνει το εξαιρετικό βίντεο- αρτ που συνοδεύει τη δράση στη σκηνή.

Ο Ησίοδος στο επικό του ποίημα «Θεογονία», περιγράφει με φανταστικές λεπτομέρειες, σε αντίθεση με τις κοσμογονίες άλλων ανατολικών λαών, την καταγωγή των θεών της ελληνικής μυθολογίας, όπως αυτοί γεννήθηκαν και διαμορφώθηκαν στην ανθρώπινη αντίληψη κατόπιν πρώιμων παρατηρήσεων, μαζί με τη Γαία (γη) , τους ποταμούς, την απέραντη θάλασσα, τα λαμπρά άστρα και τον πλατύ- υπεράνω όλων - ουρανό. Θεωρείται ότι γράφτηκε μετά τα Ομηρικά έπη, από τα οποία αντλήθηκαν στοιχεία για το έργο και θεωρητικά υπολογίζεται η συγγραφή του γύρω στο 1000 ως 700 π.Χ.. Η Θεογονία του Ησίοδου αποτελεί σημαντικότατη πηγή για την αρχαία ελληνική μυθολογία, αφού περιλαμβάνει αναφορές για το σύνολο, σχεδόν, των ιδεατών θεοτήτων που σέβονταν και τιμούσαν οι αρχαίοι Έλληνες.

   Επικαλούμενος τη θεία έμπνευση που έχει λάβει απευθείας από τις Μούσες, ο Ησίοδος, παραδίδει σε 1.022 στίχους τη δική του άποψη για τη γέννηση του κόσμου. Ξεκινώντας από το Χάος, απ’ όπου γεννιούνται οι πρώτες θεότητες, ο Έρωτας, το Έρεβος και η Νύχτα, το ποίημα προχωρά στην ένωση της Γης με τον Ουρανό, τον ευνουχισμό του τυράννου Ουρανού απ’ τον γιο του Κρόνο, τους μύθους του Προμηθέα και της Πανδώρας, την Τιτανομαχία και την τελική επικράτηση των θεών του Ολύμπου

Αυτό το φαντασμαγορικό σύμπαν της «Θεογονίας» χορογραφεί και οπτικοποιεί παραστατικά η Σοφία Σπυράτου και η ομάδα της, γεμάτο εντάσεις, ανατροπές, μάχες, αλλά και έρωτες και χορούς και γλέντι και εκπλήξεις. Πολλές κι όλες ευχάριστες, καλοδεχούμενες από ένα διψασμένο κοινό μικρών – μεγάλων θεατών για μαγικό ταξίδι στη γνώση, στην ενημέρωση, στην ψυχαγωγία. Εμπεδώσαμε με τον καλύτερο τρόπο, ό,τι διέδωσε ο Ησίοδος δια μέσου του κειμένου του. Ότι πριν γεννηθούν οι Ολύμπιοι θεοί βασίλευαν οι Τιτάνες, παιδιά του Ουρανού και της Γης . Ο Δίας ανοίγει πόλεμο να πάρει αυτός την εξουσία. Η μητέρα του τον συμβουλεύει να ελευθερώσει τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες από τον Τάρταρο, όπου τους είχε φυλακίσει ο Κρόνος. Οι πρώτοι, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, του χαρίζουν τον κεραυνό, την αστραπή, τη βροντή. Στην περίφημη Τιτανομαχία, οι Εκατόγχειρες συνεργάζονται μαζί του. Ο πόλεμος κρατά δέκα χρόνια. Τον κερδίζουν οι Ολύμπιοι θεοί, χάρις στους κεραυνούς του Δία και οι Τιτάνες ρίχνονται στον Τάρταρο. Ύστερα απ’ αυτό, ο Δίας εγκαθίσταται στον Όλυμπο σ’ να μεγαλόπρεπο παλάτι.

Απολαύσαμε στην απογειωτική παράσταση, με σαφήνεια και λεπτομέρεια , με θεατρικότητα και αξιοθαύμαστα ευρήματα, με θεσπέσια χρώματα, παραμυθένια κοστούμια, ξεσηκωτικές μουσικές που μιλάνε στην ελληνική ψυχή, ένα διαδραστικό μάθημα – διδασκαλία ελληνικής μυθολογίας κι αντιληφθήκαμε στο έπακρον πόσο δυνατούς δεσμούς δημιουργούν οι τέχνες, ανάμεσα σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες. Με την δράση να μετατοπίζεται πάνω και κάτω από τη σκηνή, στην οροφή και στο δάπεδο, στα καθίσματα και στους διάδρομους η Σπυράτου δημιούργησε μια ατμόσφαιρα ευφορίας και συναισθηματικής πληρότητας.

Πραγματικά, δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια σκηνή ως υπεράνω μιας άλλης. Εξαιρετική απόδοση μιας ευφυούς σύλληψης της όλης ιστορίας. Μετεωρισμοί ηθοποιών - χορευτών που εντυπωσιάζουν και συγκινούν. Ξυλοπόδαροι –Κύκλωπες αναστατώνουν την αίθουσα κι απογειώνουν τους μικρούς θεατές, κυρίως. Ενθουσιασμός διάχυτος από μια έξοχη Τιτανομαχία σε μια μηχανική τραμπάλα, όπου διεξάγεται ευκρινώς η αμφίρροπη μάχη ανάμεσα στην τάξη και στο χάος, ανάμεσα στη λογική των θεών και στην κτηνώδη δύναμη των Τιτάνων.

Εικαστική πανδαισία η παρουσίαση των δώδεκα θεών του Ολύμπου στο σανίδι και στον αέρα. Οι χορογραφίες σύγχρονες , εκτελούνται άψογα και θεαματικά. Αλλά τη φυγή από το έδαφος τη δωρίζει ο χορός της νίκης. Ένας πυρρίχιος χορός, δυνατός, γρήγορος, φλογερός, ανεβάζει την αδρεναλίνη και τη διάθεση του κοινού.

Καλλιτέχνες και κοινό είχαμε την ευκαιρία να «παίξουμε» ομοθυμαδόν με ήχους εμπνευσμένους από τη λαϊκή μας παράδοση, με εικόνες ζωντανές και κινηματογραφημένες σε μια αριστοτεχνική βίντεο-ιστορία του Νίκου Σούλη, δομημένη με αρχή, μέση και τέλος, με ποιητικές λέξεις του Γιώργου Μπλάνα, ευρήματα κι αντικείμενα, σ’ ένα αναπάντεχο διαδραστικό καλλιτεχνικό πείραμα.

Μη χάσετε αυτή τη «Θεογονία» που σέβεται τον μύθο και το κοινό. Ξεκίνησε τη διαδρομή της στις 6 Οκτωβρίου στο Κολοσσαίον. Προσφέρει υπερθέαμα και αφορμή για σκέψη γύρω από την αλληλεπίδραση των τεχνών μεταξύ τους , προφέρει πληροφορίες και γνώση για την ελληνική μυθολογία, προσφέρει διασκέδαση και ψυχαγωγία και, κυρίως, μια μοναδική ευκαιρία για συνύπαρξη όλων των ηλικιών κάτω από την ίδια στέγη, αλλά και για μαζική συμμετοχή στη δράση.

Σκηνοθεσία- Χορογραφία: Σοφία Σπυράτου
Σκηνικά -Κουστούμια: Μανόλης Παντελιδάκης
Video Art: Νίκος Σούλης
Επεξεργασία Μουσικού Υλικού -Ενορχηστρώσεις: Γιώτης Κιουρτσόγλου
Μάσκες -Φιγούρες: Βασίλης Σακκής, Δήμητρα Καίσαρη
Αφηγητής: Αιμίλιος Χειλάκης

Παίζουν οι: Άννα Μανούδη, Μελίνα Ατρείδου, Βαγγέλης Γεωργιάδης, Μάριος Ζαρδαβάς, Ναταλία Μαρτίνη, Αλεξία Παπαδοπούλου, Θοδωρής Ησαϊλίδης, Κωνσταντίνος Φραγκούλης, Ευγενία Ψωμιάδου, Παναγιώτης Ντόβας και συμμετέχουν οι εναέριοι ακροβάτες: Daniel Arrando, Ιωάννα Δημητριάδου.

Θέατρο Κολοσσαίον

Βασιλίσσης Όλγας 150

Θεσσαλονίκη

Παραστάσεις : Κάθε Κυριακή στις 11:30 π.μ.

Ως 29 Δεκεμβρίου
(καθημερινές παραστάσεις για τα σχολεία όλων των βαθμίδων)
Τιμές εισιτηρίων: από 7 €