Enke Fezollari

συνάντησε τον Σταμάτη Κραουνάκη
Κι ο Σωκράτης απέκτησε πρόσωπο…

Μιλήσαμε με τον νεαρό, ευρηματικό σκηνοθέτη που έχει στο ενεργητικό του αρκετές επιτυχίες και συνεργασίες με αξιόλογους καλλιτέχνες για την εμβληματική προσωπικότητα του Σωκράτη που μας έγινε γνωστός από τον Πλάτωνα και πέρασε από την πένα του Βάρναλη για να ενσαρκωθεί από τον Σταμάτη Κραουνάκη με τον πιο ιδανικό τρόπο.

Τι είναι η «Αληθινή απολογία του Σωκράτη» του Βάρναλη ως παράστασις;
Η παράσταση είναι ένα μουσικοθεατρικό θέαμα θα έλεγα. Εγώ, ο Σταμάτης, οι μοναδικοί περφόρμερς της Σπείρας-Σπείρας, ο Άρης Βλάχος στη μουσική αρματωσιά, τον δικό μας Βάρναλη, προσεγγίζουμε και ενσαρκώνουν, ο Σταμάτης ως Σωκράτης και η Σπείρα άλλοτε ως μαθητές κι άλλοτε σαν κατηγορούμενοι. Αυτόν τον μυθικό κόσμο της Απολογίας, τους φαύλους, τους δικαστές της, τους μαθητές της και τέλος τον ίδιο τον Σωκράτη. Καταφέραμε νομίζω να μεταφέρουμε ένα λογοτεχνικό κείμενο στο σανίδι, ένα μανιφέστο και μια «λοξή» προσέγγιση του Βαρναλικού Σωκράτη στο σήμερα. Επικεντρωθήκαμε στο ίδιο το κείμενο αναδεικνύοντας όλον αυτό το σαρκασμό και την ποιητική διάσταση, χωρίς να επιχειρούμε ένα στατικό θέαμα και χωρίς να καταφύγουμε σε θεατρινισμούς αλλά μέσα από μια αριστοφανική θα έλεγα προσέγγιση... άχρονη και κινηματογραφική. Πάντα όμως με κεντρικό άξονα τον Σταμάτη ως Σωκράτη.

Για ποιο λόγο διαλέξατε το κείμενο του Βάρναλη και με ποιο τρόπο «επικοινωνεί» με τους σκοτεινούς καιρούς μας;
Η επιλογή του κειμένου και η ιδέα ανήκει στον Σταμάτη Κραουνάκη που ήταν και επιθυμία του, η πραγματοποίηση της παράστασης. Όταν το διάβασα εντυπωσιάστηκα με τον λόγο και την γλώσσα του Βάρναλη, με συγκίνησε πολύ το κείμενο… Πέρα από την προσωπικότητα του Σωκράτη, ο Βάρναλης διαχειρίζεται την ιδέα της απολογίας ενός άδικα καταδικασμένου σε θάνατο, σκεπτόμενου πολίτη για να καταγγείλει τις εκτροπές που υπάρχουν στο συγκεκριμένο πολιτειακό σύστημα, όταν η διαχείριση της δημοκρατίας περνά σε χέρια δημοκόπων μετατρέποντας έτσι την Δημοκρατία σε μηχανή θανάτου.

Φωτογραφία: Χρήστος Τζήμας

Με ποιο τρόπο αναδύθηκε το κείμενο μέσα από την ερμηνεία και πως διαχειρίστηκες τον «χορό»;
Πάντα προσεγγίζω τα κείμενα μέσα από το υλικό που διαπραγματεύονται. Ακολουθώ αυτό που λέμε «τι θέλει να πει ο ποιητής». Με τη βοήθεια της δραματολόγου μου Ναταλί Μινιώτη και σε στενή συνεργασία με τον Σταμάτη, μέσα από μελέτη εποχής κοινωνικών πολιτικών συνθηκών κλπ., αυτό που προσπαθήσαμε ήταν να διατηρήσουμε την λειτουργία του αρχαίου δράματος και συγχρόνως το κείμενο να λειτουργεί στο «εδώ και τώρα». Ακόμα και τα κομμάτια του κειμένου που μελοποίησε ο Άρης Βλάχος ακολούθησαν αυτή την γραμμή, λειτούργησαν ως χορικά. Κράτησα την δομή ενός αρχαίου δράματος αλλά πέρα απ’ αυτό θέλαμε μια παράσταση δρόμου. Να κατακλύζεται από φύση, αέρα νερό και φωτιά... Η παράσταση επικεντρώνεται στη δυναμική του ερμηνευτή-πρωταγωνιστή της και του κυρίαρχου λόγου του που από τον σαρκασμό και το σατιρικό περνά στο τραγικό. Συνοδοιπόροι του η ομάδα Σπείρα-Σπείρα που άλλοτε σαν μαθητές και μικροί Σωκράτες και άλλοτε σαν λαός και κατήγοροι αναπαριστούν μέρη του μονολόγου και τραγουδούν κομμάτια από το κείμενο που μελοποίησε ο Άρης Βλάχος, δημιουργώντας έτσι μέσα από την απολογία ένα ρεσιτάλ «δρόμου» που κινείται από το γέλιο στο κλάμα και τανάπαλιν.

Φωτογραφία: Γιάννης Πρίφτης

Πως ήταν η συνεργασία σου με τον Σταμάτη Κραουνάκη;
Μεγάλη πρόκληση για μένα, έναν νέο σκηνοθέτη να συνεργάζομαι με τον Κραουνάκη και την ομάδα του και φυσικά ένα δώρο από εκείνον σε μένα. Η προσωπικότητα κι ο μουσικός και καλλιτεχνικός του θησαυρός αποτελούν παρακαταθήκη για όλους μας. Έχει ένα πάθος και μια διαθεσιμότητα σε κάθε τι το οποίο κάνει, που σπανίζει στις μέρες μας. Με ταπεινότητα προς το κείμενο και αγάπη στους ηθοποιούς μου και με πολλές πρόβες, μπορώ να πω ότι κάτι καταφέραμε κι εμείς σε σχέση μ’ αυτό το λογοτεχνικό αριστούργημα του Βάρναλη, επιχειρώντας να το προσεγγίσουμε και στο τέλος, να το επικοινωνήσουμε με τον θεατή.

Πως διαφοροποιείς τις μεθόδους σου όταν διδάσκεις, όταν σκηνοθετείς νέους ηθοποιούς κι όταν σκηνοθετείς έμπειρους ερμηνευτές;
Για μένα η λειτουργία είναι ίδια!

Μίλησέ μου για την νοσταλγία των τόπων, των ανθρώπων και των στιγμών…
Αυτές πάντα προσπαθώ να τις εντάξω στις σκηνοθεσίες μου... αν ειπωθούν χάνεται η μαγεία!

Με τι άλλο ασχολείσαι αυτό τον καιρό;
Αυτό τον καιρό διακοπές και μελέτη για τον «Πλατόνωφ» του Τσέχωφ που θα σκηνοθετήσω την επόμενη σεζόν στον Τεχνοχώρο CARTEL με πρωταγωνιστή τον Παναγιώτη Σούλη.
.