Έξι βύσσινα στον κήπο

από την Φιλιώ Λούβαρη

Γνωρίζω αρκετά για την πολύ ενδιαφέρουσα ομάδα σας με το παράξενο όνομα «σύρμα»* που κρύβει ένα νησιώτικο μυστικό. Θα είχες να προσθέσεις κάτι για την μέχρι τώρα πορεία της, τις επιτυχίες, τις ήττες και τις προοπτικές της;

Η μέχρι τώρα πορεία της ομάδας είναι ικανοποιητική, μια και έχουμε στο ενεργητικό μας 5 παραγωγές σε 4 χρόνια. Θεωρώ επιτυχία ότι μπορούμε να συνεργαζόμαστε με ομαδικό πνεύμα και να προκύπτουν παραστάσεις που μας αντιπροσωπεύουν και καλλιτεχνικά και κοινωνικά. Επίσης η παράσταση «Αγαπητέ αγαπημένε» είχε μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό, παίζονταν δύο χρόνια, κι ας μην ήταν σε θεατρικούς χώρους, κι αυτό μας έδωσε μεγάλη χαρά. 

Στις ήττες τώρα… Λόγω του ότι δεν έχουμε ούτε «στέγη» ούτε επιχορήγηση, και κανέναν οικονομικό πόρο, οι πρόβες μας δεν μπορούν να γίνουν όπως θα θέλαμε, είμαστε πάντα πιεσμένοι από το χρόνο. Επίσης πολύ ταλαντούχα άτομα που έχουν συνεργαστεί μαζί μας, αναγκάζονται να αποχωρίσουν για να έχουν κάποια βιοποριστική εργασία, γιατί εμείς δεν μπορούμε να τα καλύψουμε. Όνειρό μου είναι να καταφέρουμε κάποια μέρα να στηρίξουμε και οικονομικά τους συνεργάτες μας, για να μην διακόπτεται η συνεργασία μας λόγω «ανωτέρας βίας».

Τον Τσέχωφ πολλοί αγάπησαν κι άλλοι τόσοι εμπνεύστηκαν απ’ το έργο του για να δημιουργήσουν νέες δραματουργίες και περφόρμανς. Τι ήταν αυτό που ενέπνευσε εσάς και ποια είναι η νέα πρόταση που φέρετε πάνω στο χιλιοπαιγμένο αλλά πάντα επίκαιρο έργο;

Είναι φανεροί και αυτονόητοι οι λόγοι που μια ομάδα εμπνέεται από τον Τσεχωφικό «Βυσσινόκηπο» στην Ευρώπη του 2012…  Μια εποχή φεύγει και μια καινούργια τη διαδέχεται. Οι ήρωές του, ανίκανοι και αρκετά φοβισμένοι ώστε να αντιδράσουν, δεν έχουν παρά να αποδεχτούν την κατάσταση και να προχωρήσουν, όχι με θυμό, αλλά με μια βαθειά συναίσθηση πως έφταιξαν. Ο Τσέχωφ είναι ένας συγγραφέας που πάντα μου έδινε πνευματική τροφή, όχι μόνο μέσα από τα θεατρικά του έργα, αλλά κι από τα διηγήματά του, τις επιστολές του, ακόμα και μέσα από τη ζωή του, από τη θεώρησή του για τον κόσμο και τον άνθρωπο. Η πρότασή μας «6 βύσσινα στον κήπο» πειραματίζεται στο «εδώ και τώρα» μιας παράστασης. Επιχειρούμε, δηλαδή, να ανεβάσουμε στη σκηνή την πραγματική συνθήκη: Πέντε ηθοποιοί μιας ομάδας θεάτρου, προσπαθούν να βρουν τον σωστό τρόπο να ανεβάσουν τον «Βυσσινόκηπο», στην Ελλάδα του 2012. Θα χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα, όλες τις «σχολές» υποκριτικής, θα επενδύσουν όλο τους τον εαυτό για να τα καταφέρουν, παρόλες τις δυσκολίες. Κοινός παρανομαστής στην προσπάθειά τους είναι η απόλυτη αμεσότητα και ειλικρίνεια. 

Παρατήρησα ότι τελευταία αρκετοί δημιουργοί ανακαλύπτουν αυτό που ο ίδιος ο Τσέχωφ επιδίωκε από τότε, χωρίς όμως να το συμμερίζεται κι ο Στανισλάφσκι. Να αξιοποιήσουν το κωμικό στοιχείο του έργου του. Εσείς πως λειτουργήσατε σε σχέση μ’ αυτό;

Μελετήσαμε όλη την επιστολογραφία του σε σχέση με τον «Βυσσινόκηπο», που είναι αποκαλυπτική: Γράφει χαρακτηριστικά, μετά την πρεμιέρα, στον Στανισλάφσκι: «Αυτό είναι το έργο μου; Μια σκηνή που θα έπρεπε να διαρκεί πέντε λεπτά, εσείς την παίζετε σε είκοσι! Δεν έχετε καταλάβει τα αστεία μου, το έργο είναι σχεδόν φάρσα, πώς είναι δυνατόν να μην το καταλάβατε;»  Ήταν πολύ πικραμένος που οι αφίσες το ανέφεραν σαν δράμα, ενώ ο ίδιος, στο εξώφυλλο σημειώνει: Κωμωδία σε τέσσερις πράξεις. Φυσικά το κωμικό στοιχείο στον Τσέχωφ δεν είναι ποτέ μονοδιάστατο, υπάρχουν κρυμμένα νοήματα στις σιωπές, ή ανάμεσα από τις λέξεις. Είναι τόσο ανθρώπινο κι αληθινό αυτό και μας γοήτευσε από την πρώτη στιγμή. Έτσι προσπαθήσαμε να διαφυλάξουμε αυτή τη λεπτή ισορροπία μεταξύ κωμικού και τραγικού.  

Ο Τσέχωφ μιλάει για ένα καθοριστικό τέλος εποχής. Εσείς σήμερα βλέπετε να περνάμε σε μια άλλη εποχή κι αν ναι πως την οραματίζεστε;

Δεν ξέρω τι να πω…εδώ και δύο χρόνια έχουμε μιλήσει τόσο πολύ γιαυτό το θέμα, αλλά δεν βλέπω δράση, δεν βλέπω να έχουμε τη θέληση και τους τρόπους να εκμεταλλευτούμε την αλλαγή αυτή προς όφελός μας. Είναι αξιοσημείωτο, νομίζω ότι βιώνουμε ακριβώς τη ίδια κατάσταση με τους ήρωες του «Βυσσινόκηπου». Η εποχή που οραματίζομαι εγώ, θα δημιουργούνταν μόνο αν υπήρχε μια βαθειά αλλαγή θεώρησης του κόσμου από τον καθένα μας ξεχωριστά, και μια απόλυτη συλλογικότητα που δεν μπορώ, τώρα τουλάχιστον, να τη δω στο βάθος του «τούνελ»…

Η ικανότητα του Τσέχωφ να μοιράζει ακριβοδίκαια τις ευθύνες χωρίς ωστόσο να κατηγορεί ή να εκθέτει κανέναν από τους ήρωες του είναι χαρακτηριστική. Τι συμβαίνει με τους δικούς σας ήρωες και με ποιο τρόπο τελικά λυτρώνονται ή συντρίβονται;

Βασιστήκαμε πάρα πολύ σε αυτό το χαρακτηριστικό του έργου και χαίρομαι  που μου κάνετε αυτή την ερώτηση, γιατί είναι η ραχοκοκαλιά του στησίματος της παράστασής μας. Οι ήρωές μας (που είμαστε εμείς οι ίδιοι) και συντρίβονται και λυτρώνονται. Όσο για το με ποιον τρόπο, θα μου επιτρέψετε να το κρατήσω για έκπληξη. 

Πως δουλέψατε στις πρόβες για την δημιουργία της δραματουργίας αλλά και όσον αφορά την πραγμάτωση της παράστασης;

Δουλέψαμε κατά κύριο λόγο πάνω σε αυτοσχεδιασμούς, και κινητικούς και λόγου, πάνω σε δικές μου προτάσεις, και η δραματουργία φτιάχτηκε σταδιακά, με βάση τις μορφές που προέκυπταν κάθε φορά, από όλη την ομάδα. Όσο για την πραγμάτωση της παράστασης, είχαμε πολλές πρακτικές δυσκολίες, αλλά σταθήκαμε και τυχεροί… Ο Γιάννης Σαρακατσάνης μας εμπιστεύτηκε και περιέλαβε το έργο σε μορφή work in progress στο Bob  Festival 2012 τον περασμένο Μάιο. Και η τύχη συνεχίστηκε όταν οι άνθρωποι του επί «Κολωνώ» είδαν την παράσταση και μας έκαναν πρόταση συνεργασίας, και νά ‘μαστε φέτος στο black box του θεάτρου! Επίσης θέλω να πω ότι αισθάνομαι ευγνώμων, γιατί βρέθηκαν πολλοί άνθρωποι να μας βοηθήσουν στο πρακτικό κομμάτι, και νοιώθω ότι η ομάδα μας μεγάλωσε αυτή τη χρονιά! 

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας αν τελικά ο κόσμος μας δεν καταστραφεί…

Ο κόσμος δεν καταστράφηκε! Προς το παρόν όλη μας η ενέργεια είναι συγκεντρωμένη στο «6 βύσσινα στον κήπο». Αργότερα, βλέπουμε. Πάντως είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε μαζί. Ελπίζω να βρεθούν και οι κατάλληλες συνθήκες ώστε να τα καταφέρουμε. 

*H ομάδα σύρμα ιδρύθηκε το 2009 από την Βίκη Καλπάκα και τη Φιλιώ Λούβαρη. Σκοπός της είναι σκηνική συνύπαρξη του χορού με το θέατρο, σε μια απόπειρα να χρησιμοποιηθεί ένας ειλικρινής και ανεπιτήδευτος τρόπος σκηνικής αναπαράστασης, για να πούμε ό, τι μπορεί να ειπωθεί και να χορέψουμε τα υπόλοιπα... Μέλη της είναι οι ηθοποιοί Νίνα Αδαμοπούλου και Γιώργος Γερωνυμάκης, ο μουσικός Γιώργος Καβουράκης, και η ενδυματολόγος - θεατρολόγος Ιωάννα Μπούρα. Προηγούμενες παραγωγές: Δύο ιστορίες (2009), Πανδοχείο Πεσσόα (2010), Αγαπητέ αγαπημένε (2010 -2012), 0,2 (θύλαξ) (2011 / συμπαραγωγή με την ομάδα ρήξη οκλαδόν). Η παράσταση 6 βύσσινα στον κήπο πρωτοπαρουσιάστηκε σε μορφή work in progress στο Bob Theatre Festival 2012 στο Bios. Η τωρινή της εκδοχή είναι το δεύτερο σχεδίασμά της, και έπεται συνέχεια…Σύρματα ονομάζονται στη Μήλο οι θέσεις φύλαξης μικρών σκαφών (για βάρκες), σκαμμένες στους ηφαιστειακούς τόφφους (σαν σπηλιές), δίπλα στη θάλασσα.  

Σύλληψη/Σκηνοθεσία/Κινησιολογία: Φιλιώ Λούβαρη
Κείμενα: Ομάδα σύρμα και αποσπάσματα από τα έργα «Ο Βυσσινόκηπος» και «Ο Γλάρος» του Αντόν Π. Τσέχωφ
Κοστούμια: Ιωάννα Μπούρα
Φωτισμοί: Κώστας Μπλουγουράς
Φωτογραφία αφίσας: Μυρτώ Αποστολίδου/La poupée


Παίζουν: Νίνα Αδαμοπούλου

Γιώργος Γερωνυμάκης

Γιώργος Καβουράκης

Αγράμπελη Κινή

Φιλιώ Λούβαρη
Φωνή Φιρς: Ιβάν Μαστερόπουλος
Έκτακτη συμμετοχή: Δήμητρα Καλεσιάκη, Δημήτρης Πίσσας, Χρήστος Ζάκας.

Θέατρο «Επί Κολωνώ»
(Black Box)

Ναυπλίου 12 και Λένορμαν

Τηλέφωνο: 210 5138067

Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00, Κυριακή στις 19.00

Διάρκεια: 60 λεπτά