Επτά επί Θήβας

του Αισχύλου

Μ’ ένα πρώτο σχεδίασμα, απέδωσε ο σκηνοθέτης κι η ομάδα «projector» το μόνο σωζόμενο έργο από την Θηβαϊκή τριλογία του Αισχύλου, το οποίο όπως κι η τριλογία Αγαμέμνων-Χοηφόρες-Ευμενίδες τοποθετείται στην κρίσιμη καμπή μιας κοινωνικοπολιτικής αλλαγής που θα μεταβολίσει την ουσία της εξουσίας και των παραγόντων της. Εδώ δεν έχουμε μετάθεση από τις σεληνιακές στις ηλιακές δυναμικές αλλά μια κοσμική επέμβαση με στόχο την τροποποίηση του αρχέγονου θεϊκού νόμου που αφορά τους κανόνες ταφής. Η προέκταση αυτής της παραβίασης επιφέρει δυναμικές αλλαγές στη δομή της εξουσίας καθώς προτείνει τη βούληση του βασιλέα ενάντια στον ακλόνητο ιστό της παράδοσης και της αρχέγονης νομοθεσίας, μια επικίνδυνη διαπλοκή που υποτάσσει την μοίρα των πολιτών στην εκάστοτε συμφεροντολογική ή άλλου τύπου πρόθεση της άρχουσας τάξης ή κυρίαρχης μονάδας. Μετά τον θάνατο των δύο αδελφών, ο ένας εκ των οποίων εγκλημάτησε αρνούμενος να προσφέρει το θρόνο στον άλλο, όπως ήταν καθορισμένο κι ο άλλος εγκλημάτησε φέροντας εχθρικό στρατό ενάντια στην πόλη του, για να τον διεκδικήσει, ο Κρέων ανεβαίνει σ’ αυτόν τον κλυδωνιζόμενο θρόνο και συνεχίζει να αυθαιρετεί απαγορεύοντας την ταφή του εισβολέα. Είναι η στιγμή-επιλογή που θα γεννήσει στο μέλλον εξουσίες με μοναδικό τους στόχο και νόμο-αρχή την συσσώρευση πλούτου και δύναμης, πέρα από κάθε προσωπικό και πολιτικό ήθος. Η Αντιγόνη εκφράζει την απόφασή της να αντισταθεί σ’ αυτήν την παράλογη απόφαση του βασιλιά αν και με το γάμο της θα αποκτούσε έτσι κι αλλιώς βασιλική εξουσία. Η αντίθεσή της πηγάζει από το τραγικό τέλος των αδελφών της και τις δικές τους παραβιάσεις και αφορά όχι μόνο το σεβασμό-πίστη στις αρχέγονες θεϊκές βουλήσεις-νόμους για την ταφή αλλά και την πολιτική της θέση ενάντια στην αυθαιρεσία της εξουσίας.

Ο σκηνοθέτης στην πρώτη του αυτή πειραματική προσπάθεια για απόδοση τραγωδίας, χρησιμοποίησε όλους τους οικείους του κώδικες όπως την χρήση μικροφώνων, την διάχυτη αίσθηση χιούμορ και σαρκασμού, την αποστασιοποιημένη ερμηνευτική γραμμή, την έντονη υποταγή στην ρυθμολογία και σε συγκεκριμένες φωνητικές τονικότητες όσον αφορά τους μηχανισμούς εκφοράς του λόγου, την διασπορά των ρόλων από πρόσωπο σε πρόσωπο και την ανάδειξη των αντιθέσεων. Η τραγωδία βέβαια έχει έναν αυτοδιαχειριζόμενο όγκο και μια αδιαπραγμάτευτη ποιότητα που αναλογούν στην εποχή της και στις συνθήκες που την γέννησαν. Ο λόγος της δύσκολα ανταποκρίνεται στα σύγχρονα, πειραματικά εγχειρήματα και συχνά κλωτσάει στην προοπτική οποιασδήποτε μορφής κακοποίησής του. Ωστόσο στην παράσταση που είδαμε στο Αττικό Άλσος, ο Αζάς κι η ομάδα του κατάφεραν να θέσουν επί σκηνής μια σειρά διλλημάτων  και να επαναπροσδιορίσουν και τη λειτουργία του χορού και την εσωτερική διεργασία των δρώμενων μέσα από διαδικασίες που ανιχνεύουν μια νέα προσέγγιση του τραγικού λόγου χωρίς να αναιρούν μεγάλο μέρος της διαχρονικής αλλά και παγιωμένης φύσης, δομής και ενδότερης δυναμικής του. Θαυμάσιες όπως πάντα οι ερμηνείες των ηθοποιών και ενδιαφέρων ο ενδυματολογικός σχολιασμός. Περιμένω την εξέλιξη αυτής της προσέγγισης και την περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων που ήδη διαφαίνονται στην πρώτη της σκηνική απόδοση.

Μετάφραση: Ιωάννης Γρυπάρης

Σκηνοθεσία: Ανέστης Αζάς

Σκηνογραφία/ Κοστούμια: Γιώργος Κολιός

Δραματουργική συνεργασία: Κατερίνα Κωνσταντινάκου

Φωτογραφίες προγράμματος: Πρόδρομος Τσινικόρης

Εργαστήριο κινησιολογίας: Άννα Τζάκου

Βοηθός Σκηνοθέτη: Γεωργία Ψυχογυιού

Φωτισμοί: Δημήτρης Κουτάς

Παίζουν:
Ετεοκλής: Θανάσης Δόβρης

Κατάσκοπος: Γιάννης Λάζαρης

Χορός: Σύρμω Κεκέ
Ρόζα Προδρόμου