Salem

Δραματουργία του Μάνου Βαβαδάκη και της Γιωργίνας Γερμανού βασισμένη στις αληθινές μαρτυρίες της δίκης του Salem και εμπλουτισμένη με κείμενα σύγχρονων λογοτεχνών

Πόσο κακό μπορεί να ξεκινήσει από ένα παιχνίδι; Πόσο θάνατο μπορεί να γεννήσει ο Έρωτας;

Η υπόθεση του έργου από το δελτίο τύπου

Το 1692, στο Salem, μια κοπέλα αγάπησε έναν μεγαλύτερο άνδρα. Εκείνος διάλεξε την γυναίκα του κι απέρριψε το κορίτσι. Εκείνη και οι φίλες της του κάνουν μαγικά για να τον φέρουν πίσω. Οι ενήλικοι του χωριού τις ανακαλύπτουν και τα κορίτσι κινδυνεύουν να θανατωθούν ως μάγισσες. Το πληγωμένο κι ερωτευμένο κορίτσι αρπάζει την ευκαιρία να κατηγορήσει τη σύζυγο του αγαπημένου της ως υποκινήτρια των μεταφυσικών πράξεων. Η δίκη ξεκινά, τα κορίτσια αθωώνονται αλλά λόγο των καταθέσεων τους, 200 άνθρωποι κατηγορούνται και 20 θανατώνονται.

Ένα βράδυ κάπου στη δεκαετία του '50, στο Salem, τέσσερα κορίτσια στην εφηβεία κάνουν ένα πιτζάμα πάρτι. Λένε τα μυστικά τους και μοιράζονται τις εμπειρίες του μέσα στο κλειστό και ασφαλές περιβάλλον ενός παιδικού δωματίου, μακριά από τα στενά και ασφυκτικά όρια των κοινωνικών περιορισμών και στερεοτύπων της εποχής, που επέβαλαν στη γυναίκα έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Τα κορίτσια έρχονται αντιμέτωπα με την αφύπνιση της σεξουαλικότητας τους, τη ζήλια, τον ανεκπλήρωτο Έρωτα, ακόμα και τη βία, βιώνοντας συναισθήματα που δεν είναι προετοιμασμένα να αντιμετωπίσουν και ο μόνος τρόπος ίσως για να τα εξηγήσουν είναι μέσα από τη μαγεία, ψάχνοντας τη λύση και τη λύτρωση σε μια ανώτερη δύναμη, φτάνοντας στα άκρα των προσωπικών τους ορίων και δοκιμάζοντας τις σχέσεις τους.

Η παράσταση

Σε αντιπαράθεση με την περίοδο που διαδραματίστηκε το ιστορικό γεγονός (1692) όπου η ευφάνταστη και τολμηρή αλλά και ψυχικά διαταραγμένη και διαστροφικά εξουσιαστική ηρωίδα θα παρασύρει τους πάντες στο παιχνίδι της και θα προκαλέσει μια εξωφρενική αναστάτωση στον κοινωνικό της περίγυρο με θύματα 20 νεκρούς, µόνο και µόνο επειδή φλέρταρε έναν παντρεμένο άντρα κι εκείνος την απέρριψε (κάτι που βρίσκω μάλλον σοφό εκ μέρους του) ο δραματουργός μεταφέρει τη δράση στην δεκαετία του -50, επιλέγοντας μια πιο ήπια εκδοχή κι εξιστορώντας μια εφηβική ατασθαλία που συσχετίζεται με το ξύπνημα της γυναικείας σεξουαλικότητας σε μια συντηρητική κοινωνία. Η σχέση ανάμεσα στις δύο εποχές αντλείται από την συγγένεια του συντηρητισμού και της θρησκοληψίας του 1600 με τον Μακαρθισμό του 1950, ο οποίος με στόχο την ενίσχυση της εξουσίας του, χειραγωγούσε το πλήθος μέσω διασποράς ψευδών ειδήσεων. Ωστόσο μια πράξη ζηλοτυπίας, με στόχο την εκδίκηση ακόμα κι αν είναι προϊόν της σκέψης ενός «καταπιεσμένου» πλάσματος δεν μπορεί επ’ ουδενί να συνδυαστεί με πρακτικές Μακαρθικού τύπου εξουσίας. Η ηρωίδα της δραματουργίας αυτής όντως μπορεί να επηρεάσει την κοινή γνώμη και να επιτύχει ως ένα βαθμό την χειραγώγηση των συντροφισσών της αλλά ούτε το κίνητρο έχει ούτε το αποτέλεσμα μιας μαζικής καταστολής.

Αν υποθέσουμε ότι η καταπίεση της εφηβικής, θηλυκής σεξουαλικότητας ανά τις εποχές «εμπεριέχει» και πολιτική σημασία και μπορεί να διαχειριστεί κανείς μέσω αυτής, ζητήματα εξουσίας τότε θα πρέπει να οριστεί μέσα από μία άλλη οπτική η δραματουργία και πιθανώς να την συσχετίσει με την φροϋδική ψυχανάλυση μέσω της ανατρεπτικής της διάστασης. Οπότε η παράνοια της κεντρικής εξουσίας εκπεφρασμένη και μέσα στο στενό οικογενειακό πλαίσιο, θα παρουσίαζε ένα ιδιαίτερο δραματουργικό και κοινωνικοπολιτικό ενδιαφέρον, ορίζοντας το προσωπικό δράμα μέσα από το κοινωνικό πλέγμα. Κι αν ο έρωτας έχει κάποια σχέση τελικά με τις παράνοιες μιας μισότρελης πιτσιρίκας που πληγώθηκε ο εγωισμός της, μάλλον μιλάμε για μια πολύ αβαν γκαρντ εκδοχή του. Αν πάλι η ιστορία τα κατάφερνε να υπάρξει δραματουργικά επί σκηνής θα είχε ένα αυτοτελές ενδιαφέρον αλλά με το ζόρι ανιχνεύεται μέσα από φράσεις, δράσεις και διαλόγους που μοιάζουν ολότελα ασύνδετοι μεταξύ τους έστω κι αν διαθέτουν μια εσωτερική συγγένεια και σίγουρα όλο αυτό το συνονθύλευμα δεν μπορεί να μεταφέρει το βάρος μιας ιστορίας. Η δραματουργία κινείται πάνω σε τεντωμένο σκοινί και δεν τα καταφέρνει τελικά να ισορροπήσει γιατί επιδιώκει πολύ περισσότερα από όσα εμπεριέχει. Έτσι παρά την εμπνευσμένη σκηνοθετική οπτική του ταλαντούχου κι ευρηματικού σκηνοθέτη που χρησιμοποίησε μια σειρά από έξυπνα κι ατμοσφαιρικά σκηνικά ευρήματα και τις ενδιαφέρουσες ερμηνείες των ηθοποιών οι οποίες διαθέτουν και αποχρώσεις και εναλλαγές, η παράσταση συνολικά δεν επικοινωνεί ούτε με το κοινό ούτε με τον εαυτό της. Σ’ αυτό βέβαια συντελεί ως ένα βαθμό κι η διάταξη των θέσεων στο θέατρο Θησείο η οποία επιτρέπει σε ελάχιστους θεατές να έχουν ολοκληρωμένη εικόνα των δρώμενων επί σκηνής ειδικά όταν οι ηθοποιοί κινούνται χαμηλά. Το συγκεκριμένο χωρόχρονο (δεκαετία του -50) ωστόσο είναι πάντα γοητευτικό κι η σκηνογραφική του απεικόνιση, ελλειπτική και σημαίνουσα, προσδίδει ενδιαφέρον στο όλο εγχείρημα. Μαζί με την ενδυματολογική οπτική και τα λειτουργικά σκηνικά αντικείμενα, επιχειρεί μέσα από θραύσματα του χώρου και της ψυχολογίας των ηρώων, να μας αποστασιοποιήσει από τη γενική, τρέχουσα εικόνα της εποχής και να μας επισημάνει τις σημαντικές, δραματουργικές λεπτομέρειες που σηματοδοτούν την δράση και την ψυχολογία των ηρωίδων.

Εν κατακλείδι, θαυμάσια αισθητική, ωραίες ερμηνείες, ενδιαφέρον και εμπνευσμένο το θέμα (η ιστορία των μαγισσών) αλλά η παράσταση δεν ευτύχησε μέσα από την συγκεκριμένη δραματουργία να αποκτήσει την απαραίτητη διαύγεια ώστε να ολοκληρώσει τις προθέσεις των δημιουργών της.

Σκηνοθεσία/Δραματουργία: Μάνος Βαβαδάκης

Δραματουργία / Σκηνικά – Κοστούμια : Γιωργίνα Γερμανού

Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου

Βοηθός Σκηνοθέτη: Θάνος Τσακαλίδης

Βοηθοί Σκηνογράφου: Μαρία Εσπιαλίδου/ Κωνσταντίνος Κωτσής

Graphic Designer: Χρόνης Γιαννικόπουλος

Trailer: Στέλιος Δάγκας/ Χρήστος Πανάγος

Φωτογραφίες: Χρήστος Πανάγος/ Γιωργίνα Γερμανού

Οργάνωση Παραγωγής: Βαγγέλης Κώνστας

Παίζουν: Ελεάνα Καυκαλά, Άννα Κλάδη, Μαρία Μοσχούρη, Έλλη Χατζεϊπίδου.

Θέατρο Θησείον –Ένα θέατρο για τις Τέχνες

Τουρναβίτου 7

Ψυρρή

Τηλέφωνο: 210 3255444

Μέρες και ώρες: Πέμπτη έως Κυριακή στις 21:00

Ως 21 Φεβρουαρίου 2016

Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 12 ευρώ

Φοιτητικά, άνω των 65, ατέλειες, ΑΜΕΑ :8 ευρώ