Hamlet  That  Punk

του Ουίλιαμ Σαίξπηρ

Ο Σαίξπηρ το 1599-1600 γράφοντας τον Άμλετ ίσως και να δημιούργησε τον πρώτο «απροσάρμοστο» ήρωα της παγκόσμιας δραματουργίας ή τουλάχιστον τον πιο διάσημο.  Στα τέλη του 1960 στην Αγγλία, όπου και γράφτηκε ο Άμλετ, ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας, που είναι απογοητευμένη από την υποκρισία και την έλλειψη ουσίας, δημιουργεί, μεταξύ άλλων, το κίνημα των Punk. Οι punk όπως και ο Άμλετ είναι οργισμένοι, αηδιασμένοι, χλευαστικοί, ανατρεπτικοί και στα μάτια πολλών επικίνδυνοι.

Ένας Άμλετ που στρέφεται ενάντια στην ίδια την πριγκιπική του φύση, που αντιστέκεται στο όνομα της δικαιοσύνης κι όχι του θρόνου, πολεμώντας δυναμικά με τον φορέα της εξουσίας και τους τσανακογλύφτες του, που κυκλοφορεί με κουρέλια και παραλογίζεται μέσα από μια απόλυτα τεκμηριωμένη συλλογιστική είναι ο Άμλετ αυτής της σκληρής και ανατρεπτικής παράστασης, σκηνοθετημένης στην γραμμή ενός σύγχρονου δράματος αλλά και με απόλυτο σεβασμό στο αυθεντικό κείμενο το οποίο έχει μεταφραστεί από την ίδια την σκηνοθέτιδα με ιδιαίτερη προσήλωση στην αμεσότητα του λόγου και στην νοηματική του πρωτότυπου. Μέσα από τις ρωγμές του αρχετυπικού σαιξπηρικού λόγου γλιστρούν μορφές σύγχρονες, αναδύεται ένα ατίθασο πλάσμα που αρνείται να υπάρξει ουδέτερο μέσα σε ένα σάπιο κόσμο, σ’ ένα κόσμο-φυλακή, μια μητέρα που τσακίζεται από τον γιο της, ένα κορίτσι που δεν μπορεί πια να προστατευτεί από την αθωότητά του, αναδεικνύοντας την διαχρονικότητα του μεγάλου Ελισαβετιανού συγγραφέα αλλά και τις αρετές μιας μετάφρασης που «μιλάει» στην γλώσσα μας την καθημερινή επαναφέροντας τις τραγικές διαπιστώσεις μιας άλλης εποχής ως κυρίαρχους προβληματισμούς του σήμερα.

Η Οφήλια που έχει ήδη παραδοθεί σ’ έναν έρωτα για τον Άμλετ εξ αιτίας ακριβώς αυτής της ποιότητας του χαρακτήρα του, εξαναγκάζεται να συμμετέχει στο θανάσιμο πόλεμο του αγαπημένου της καθώς εμπλέκεται μέσω του πατέρα της με τα γρανάζια της διεφθαρμένης εξουσίας. Είναι ένα ανυπότακτο αλλά ταυτόχρονα ευγενικό πλάσμα που προσπαθεί να εξισορροπήσει με χάρη την αυστηρότητα του πατέρα, την αδελφική αγάπη και τον έρωτα για τον γλυκό πρίγκιπα. Το ξέγνοιαστο γέλιο της όμως μέλλεται να θρυμματιστεί σε τρέλα. Ο Άμλετ την οδηγεί σε αδιέξοδο καθώς τα λόγια του δεν ταιριάζουν με τα αισθήματά του τα οποία εκείνη μπορεί πια να αντιληφθεί κι η προτροπή του να κλειστεί σε μοναστήρι ή αλλιώς να φύγει τρέχοντας από αυτό τον διεφθαρμένο τόπο πριν την μολύνει κι αυτήν, έρχεται σε σύγκρουση με τη βαθιά επιθυμία της να βιώσει πάση θυσία τόσο την ηδονή όσο και το μαρτύριο της αγάπης της. Η αθωότητά της θα πληγεί ανεπανόρθωτα κι αυτό που φοβόταν ο Άμλετ θα συμβεί. Θα γίνει το αθώο θύμα ενός βρώμικου πολέμου.

Η μητέρα, η Γερτρούδη, μια σύγχρονη βασίλισσα που ακολουθεί τις επιταγές της εξουσίας ώστε ο γιος της να μην κινδυνέψει στο σάπιο βασίλειο και να μην υποσκελιστεί από τους εχθρούς του, έχει μαζί του μια αναπότρεπτη σύγκρουση, μια σύγκρουση μάνας- γιου και ταυτόχρονα μια σύγκρουση ιδεών. Εκείνη τάσσεται με το κατεστημένο παγιδευμένη στα γρανάζια του, αυτός επιχειρεί να το ανατρέψει έστω κι αν χρειαστεί να βουτήξει τα χέρια του στο αίμα.

Οι ήρωες κατεβαίνουν με ευκολία από τα παλάτια, στους δρόμους της πόλης, στα σκοτεινά καταγώγια, στις ανοχύρωτες κάμαρες από τις οποίες ακούς τις καλοκαιριάτικες νύχτες σπαράγματα καυγάδων και πόνου. Και μάλιστα με εργαλείο τους αυτόν τον ίδιο λόγο, τον κυρίαρχο του Σαίξπηρ. Οι αντίπαλοι μάχονται με στιλέτα σαν μέλη παράνομων συμμοριών, ο βασιλιάς φέρει το κοστούμι του με την άνεση του αστού που κατέλαβε μια σκοτεινή εξουσία χρησιμοποιώντας ύπουλα, δολοφονικά μέσα όπως ένας μαφιόζος της νύχτας.

Το λιτό σκηνικό, τα σύγχρονα κοστούμια, οι εξαίσιοι φωτισμοί που αποτελούν μέρος και της σκηνογραφίας και της σκηνοθεσίας, τα μοντέρνα, βίαια μουσικά ακούσματα, συνθέτουν ένα εφιαλτικό σύγχρονο τοπίο στο οποίο οι ηθοποιοί με το ανάλογο παίξιμο, άμεσοι, εκρηκτικοί και  βίαιοι, διηγούνται την ίδια την ιστορία της ανθρώπινης φύσης, αμετάλλακτη μέσα στους αιώνες, με τον πιο απλό αλλά ταυτόχρονα και ποιητικό τρόπο, με λιτότητα και τόλμη, με απελπισία αλλά και πείσμα που ανακλούν στο λόγο και στην κίνησή τους. Χαρακτηριστικό στοιχείο της ερμηνείας  για τους πρωταγωνιστές είναι κι ο χειρισμός των αντιθέσεων που οδηγεί σε άκρα για να προσγειωθεί σε μια εκφραστική αγωνία κι έναν πόνο που ούτε η σιωπή ούτε η έκρηξη μπορούν να κατευνάσουν.  Εξαιρετικό το εύρημα του «φαντάσματος» του οποίου τη φωνή θα μοιραστεί όλος ο θίασος και θαυμάσια η σκηνή του νεκροταφείου με έναν σαρκαστικό νεκροθάφτη ο οποίος αποδίδει ταυτόχρονα την καταγωγική του τραχύτητα και την κυνική ποιητικότητα που του έχει εμβολιάσει η καθημερινή επαφή με τον θάνατο.

Η ερμηνεία του εμβληματικού Άμλετ γίνεται από έναν εξαιρετικά ταλαντούχο ηθοποιό ο οποίος πιστεύω πως θα έχει μια αξιόλογη πορεία στο Ελληνικό θέατρο. Είναι άγριος, τρυφερός, απελπισμένος, καθαρός και βρώμικος μαζί, κυνικός και απελπισμένος. Κλιμακώνει την ερμηνεία του αποδίδοντας μια ιδιόμορφη «τρέλα» που κινείται στο μεταίχμιο της οργής και της αμφιβολίας. Χειρίζεται τον κλασσικό λόγο με έναν τρόπο μοντέρνο, ζωντανό, άμεσο κι απρόβλεπτο κρατώντας ψηλά το ενδιαφέρον με τις συνεχείς ανατροπές του.

Η Οφήλια είναι εύθραυστη και ταυτόχρονα δυναμική, κλιμακώνει την ερμηνεία της από την ξέγνοιαστη εποχή που αποχαιρετάει κεφάτη τον αδελφό της και ακούει με προβοκατόρικη τσαχπινιά τις συμβουλές του πατέρα της ως την στιγμή που ο Άμλετ ανατρέπει τις προσδοκίες της προκαλώντας της σύγχυση και θλίψη και το τραγικό φινάλε της τρέλας που το αποδίδει σαν μια έκκληση βοήθειας και ταυτόχρονα μια ανήμπορη κατηγόρια.  Ενδιαφέρουσα η σκηνή της πρώτης σύγκρουσης με τον Άμλετ όπου εκείνος μιλάει άγρια ενώ ταυτόχρονα την κοιτάζει με λαχτάρα και συναίσθηση κι εκείνη διχάζεται ανάμεσα σ’ αυτά που ακούει και σ’ αυτά που διαβάζει στο πρόσωπό του.

Ο Κλαύδιος  αποδίδει και τον δυναμισμό του βασιλέα και τον κυνισμό του δολοφόνου με ευχέρεια, θαυμάσια άρθρωση και άριστη εκφορά του λόγου. Είναι συγκινητικός στην σκηνή που αναμετράται με τις τύψεις του και το μέγεθος της πράξης του. Ο βασιλιάς-δολοφόνος δεν προσεύχεται πια, αναμετράται με τις τύψεις του, καθώς γνωρίζει πως αν δεν παραιτηθεί από τους καρπούς του εγκλήματός του δεν θα μπορέσει να διεκδικήσει καμία συχώρεση σε τούτο ή και στον άλλο κόσμο.  Η έκρηξή του στη σκηνή με την Γερτρούδη, που κλιμακώνεται από την εσωτερική οργή στην άκρατη βιαιότητα είναι συναρπαστική.

Η Γερτρούδη αποδίδει με συνέπεια κι αυτοκυριαρχία την βασίλισσα αλλά και με συγκίνηση και σπαραγμό την συντριβή της μητέρας. Θαυμάσια η χημεία της με τον Άμλετ ειδικά στη σκηνή της σύγκρουσης.

Ο Πολώνιος ερμηνεύει θαυμάσια το γνωστό τσιράκι που επιχειρεί να είναι αρεστό στον αφέντη-μαχαιροβγάλτη με λόγια, λόγια, λόγια που μέσα τους κρύβουν μια διαχρονική σοφία αλλά ακούγονται κενά καθώς δεν συνοδεύονται από πράξεις. Ο άξιος ηθοποιός, μας δίνει έναν χαρακτήρα που παλεύει με τα ίδια του τα λόγια σε μια προσπάθεια να αρπαχτεί απ’ αυτά για να υπάρξει.

Ο Οράτιος, μετριοπαθής και συντροφικός,  προσπαθεί να προστατέψει τον Άμλετ μεταφέροντάς του μια αλήθεια που θα αποδειχτεί πιο κοφτερή κι από τα στιλέτα των εχθρών του. Στέκει πλάι του, σκιά και παρηγορία αλλά δεν θα μπορέσει να τον προστατέψει και θα είναι αυτός που θα κλείσει την παράσταση πάνω από τα πτώματα των νεκρών, αποχαιρετώντας  τον γλυκό πρίγκιπα με ένα σπαρακτικό καληνύχτισμα.

Ο Λαέρτης, ο αδελφός της Οφήλιας, διαθέτει και ηθικές αξίες και ποιότητα χαρακτήρα και θα ήταν στο πλευρό του επαναστάτη αν δεν είχε έρθει αντιμέτωπος με την δολοφονία του πατέρα του και την τρέλα της αδελφής του. Είναι το θαμπό είδωλο του Άμλετ στον καθρέφτη της μοιραιότητας. Κι οι δύο παλεύουν για έναν δολοφονημένο άδικα πατέρα κι οι δύο αγαπούν την αθωότητα της Οφήλιας και προσπαθούν να την προστατεύσουν από τις πύρινες ριπές του δολοφονικού κόσμου που την περιβάλλει. Κι οι δύο είναι άξιοι μαχητές, κι οι δύο θα μετέλθουν πλαγίων μέσων για να εκδικηθούν. Οι  δυναμικές τους θα συγκρουστούν σε μια γυμνή αρένα, σε μια μάχη χωρίς νικητές.

Μετάφραση- σκηνοθεσία: Μαίρη Μαραγκουδάκη

Εικαστική επιμέλεια- φωτισμοί: Τάσος Σκλαβούνος

Πρωτότυπη μουσική: Μάνος Αντωνιάδης

Διδασκαλία και χορογραφίες σκηνικής πάλης: Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαίρη Άσπρου

Hair styling- make up: Γιώργος Νικολαΐδης

Φωτογραφίες: Τάσος Σκλαβούνος ( studio Μελενίκου31)

Διανομή: Άμλετ: Νικόλας Πιπεράς Κλαύδιος: Νίκος Μαυρουδής Γερτρούδη: Μαίρη Μαραγκουδάκη Λαέρτης- Γκίλντενστερν: Μανώλης Βαζαίος Οράτιος- Ρόζενκραντζ: Ανδρέας Ανδρεάδης Πολώνιος- Νεκροθάφτης: Μανόλης Καβίδας Οφηλία: Κορνηλία Κυριάκη και οι μαθητές του εργαστηρίου υποκριτικής studio Μελενίκου31 (πρώην studio της οδού Πλαταιών): Χρήστος Χατζημιχαήλ, Φανή Γιαννακοπούλου, Μαίρη Άσπρου.

Στην "ποντικοπαγίδα" εμφανίζεται ο Σταύρος Ράγιας

Παραστάσεις: Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 Από 4 έως 26 Μαΐου 2015 Εισιτήρια: 10 ευρώ (κανονικό), 5 ευρώ (μειωμένο). Διάρκεια παράστασης: 2:30 ώρες, μαζί με το διάλειμμα

Σύνδεσμοι με πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό:

Η σελίδα της παράστασης: https://www.facebook.com/pages/Hamlet-that-punk/854911341270135

Το ηχητικό σποτάκι της παράστασης: https://soundcloud.com/mary-maragoudaki https://www.facebook.com/theatre.workshop.mary.maragoudaki http://marymaragoudaki.wix.com/theatre-workshop