Η άλλη Ελένη

«Ελένη» του Ευριπίδη

«Για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη»

Τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας και Αγρινίου παρουσίασαν φέτος το καλοκαίρι την «Ελένη» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη με τους Πέμη Ζούνη και Αντώνη Καφετζόπουλο. Η «Ελένη» γραμμένη το 412 π.Χ. αποτελεί ένα ιδιαίτερο θεατρικό έργο, καθώς ξεκινά με τον τραγικό μονόλογο της Ελένης, που μας περιγράφει τη ζωή της, και καταλήγει να βρίθει κωμικών στοιχείων, καθώς ο Μενέλαος, που υποδύεται τον ναυαγό παροτρύνει την γυναίκα του, Ελένη να ξεχάσει τον άντρα της και να παντρευτεί τον Θεοκλύμενο,

Η υπόθεση του έργου

Η Ελένη δεν πήγε ποτέ στην Τροία, το είδωλο της πήγε εκεί, η ίδια κατέφυγε στην Αίγυπτο. Οι θεοί την διαβεβαίωσαν ότι θα την αναζητήσει εκεί ο Μενέλαος για να τη σώσει και να την γυρίσει στην Σπάρτη. Έκτοτε εκείνη τον περιμένει στο παλάτι του Πρωτέα. Όταν όμως ο Πρωτέας πεθαίνει, ο γιος του, ο Θεοκλύμενος, την πολιορκεί ερωτικά και την πιέζει να τον παντρευτεί.

Όταν καταφτάνει στην Αίγυπτο ο Μενέλαος και αφού πειστεί ότι η γυναίκα του, του λέει την αλήθεια, αποφασίζει ότι πρέπει να καταστρώσουν ένα σχέδιο για να διαφύγουν, χωρίς να τους αντιληφθεί ο Θεοκλύμενος και αφού φυσικά εξασφαλίσουν την σιωπηρή ανοχή της αδελφή του, Θεονόης, η οποία έχει την ικανότητα να γνωρίζει τα παρόντα και τα μέλλοντα.

Ένα έργο για την ματαιότητα του πολέμου, όπου η συνήθης εγωίστρια Ελένη, εδώ, αποτελεί σύμβολο ηθικής και τιμιότητας, και είναι θύμα της μοίρας αλλά και της ομορφιάς της. «Πιστεύετε πως τα φαινόμενα δεν απατούν;» θα ρωτήσει τον Τεύκρο, πολεμιστή, ο οποίος αν και την βλέπει ολοζώντανη μπροστά του, δεν πιστεύει στα ίδια του τα μάτια παρά στις εικασίες που άκουσε.

Η παράσταση

Ο Βασίλης Νικολαϊδης σκηνοθέτησε μια παράσταση απλή και άμεση μολονότι, στηριζόμενος κυρίως στη δραματική έκφανση του έργου, αποδυνάμωσε την κωμική του πτυχή. Νομίζω δε πως η έναρξη της παράστασης με την παρατεταμένη σιωπή και την αναπαράσταση εικόνων από την καθημερινή ζωή της Ελένης (καφές, περιοδικά, πειράγματα με τις κοπέλες του χορού) επέβαλλε στην πορεία έναν μάλλον αργό ρυθμό. Η μουσική του αδιαμφισβήτητα ταλαντούχου Νίκου Ξανθούλη κατάφερε να αναδείξει τις συναισθηματικές διακυμάνσεις των ηρώων. Η Πέμη Ζούνη κινήθηκε σε γνωστά μονοπάτια στηριζόμενη στην σκηνική της άνεση και τον πηγαίο της ερωτισμό, ενώ υπερτόνισε το στοιχείο του θύματος που υπομένει στωικά την μοίρα του μέχρι να εμφανιστεί ο Μενέλαος και δεν ανέδειξε το ξέσπασμα της οργής και τον θυμό που εκφράζει η ηρωίδα επειδή χρησιμοποιείται ως αφορμή για έναν πολύνεκρο, επεκτατικό πόλεμο. Ο Αντώνης Καφετζόπουλος ήταν ο μόνος που εισήγαγε υποκριτικά την κωμική χροιά του έργου στην παράσταση αν και εμφανώς συγκρατημένος σε σχέση με αυτό που θα μπορούσε να κάνει. Ο Αντώνης Καρυστινός είχε μέτρο και πυγμή στο ρόλο του Θεοκλύμενου. Τέλος, ο Νίκος Αρβανίτης στον επίλογο με την απαγγελία των στίχων του Γιώργου Σεφέρη, σκόρπισε συγκίνηση αναδεικνύοντας ταυτόχρονα το αναλλοίωτο στους αιώνες μήνυμα του έργου «Για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη»

Μετάφραση:Δημήτρης Δημητριάδης

Σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης

Σκηνικά-Κοστούμια:Νίκος Σαριδάκης

Μουσική:Νίκος Ξανθούλης

Χορογραφία:Αγγελική Στελλάτου

Φωτισμοί:Ελευθερία Ντεκώ

Διανομή

Ελένη: Πέμυ Ζούνη

Μενέλαος: Αντώνης Καφετζόπουλος

Τεύκρος: Νίκος Αρβανίτης

Θεοκλύμενος: Αντώνης Καρυστινός

Θεονόη: Νίκη Παλληκαράκη

Α΄ αγγελιαφόρος-Διόσκουρος: Γιάννης Κοτσαρίνης

Β΄ αγγελιαφόρος-Διόσκουρος: Γιώργος Τσαπόγας

Γριές: Ευγενία Μαραγκού, Εύα Κάρτσακλα

ΧΟΡΟΣ

Νίκη Παλληκαράκη

Ευγενία Μαραγκού

Σωτηρία Ρουβολή

Ηλέκτρα Καρτάνου

Κατερίνα Φωτιάδη

Εύα Κάρτσακλα

Μαρία Τζάνη

Νίκη Αναστασίου

Εύη Γιαννακοπούλου.