Θεοδόσης Πελεγρίνης

Ο συγγραφέας, πανεπιστημιακός και πολιτικός που λατρεύει το θέατρο, πρωταγωνιστεί και φέτος στη σκηνή. Θα τον απολαμβάνουμε κάθε Πέμπτη στις εννέα, στο θέατρο Αλκμήνη, στο έργο του «Μην Πυροβολείς τα Σπουργίτια». Μας μιλάει για την παράσταση, το έργο και πολλά άλλα, ακόμα και για τον θάνατο...

Τι πραγματεύεται το νέο σας έργο;

Το έργο μου «Μην πυροβολείς τα σπουργίτια» είναι το δεύτερο έργο μιας τριλογίας μου υπό τον γενικό τίτλο «Λάκης και Μάκης». Το πρώτο από τα τρία αυτά έργα, το «Τρύπιο βαρέλι», ανέβηκε πέρσι στην σκηνή πάλι του Αλκμήνη και είχε ως θέμα την πλήξη στην οποία μας βυθίζει η καθημερινή διαβίωσή μας. Το «Μην πυροβολείς τα σπουργίτια» έχει ως θέμα του την ματαίωση, το πώς, χωρίς επί το πολύ ευθύνη δική μας, καίγονται τα όνειρά μας που δίχως αυτά η ζωή μας γίνεται τέλμα, στο οποίο καλούμεθα να επιπλεύσομε μάταια.

Τι συμβολίζει το «σπουργίτι»;

Την αθωότητα. Τον άνθρωπο που ονειρεύεται χωρίς να αντιλαμβάνεται τις παγίδες που στήνονται γύρω του.

Τι θα θέλατε να αφήσει ως επίγευση στους θεατές αυτή η παράσταση;

Να φύγουν μετά την παράσταση διαφορετικοί από εκείνο που ήταν πριν να την παρακολουθήσουν. Να υποστούν την κάθαρση, όπως λέει ο Αριστοτέλης.

Πως συνεργαστήκατε με την σκηνοθέτιδα σας;

Νομίζω είναι η τρίτη φορά που συνεργάζομαι με την Άννα Σωτρίνη. Κι αν μου δοθεί ευκαιρία στο μέλλον, θα το ξανακάνω. Αυτό τα λέει όλα. Είναι εξαιρετική!

Μετά από αρκετά χρόνια σκηνικής παρουσίας τι σημαίνει για εσάς , να είστε ηθοποιός;

«Ηθοποιός» ετυμολογικά σημαίνει τον ποιούντα ήθος, άνθρωπο που διαμορφώνει χαρακτήρα. Κατά την γνώμη μου, ο ηθοποιός σημαίνει κάτι βαθύτερο. Ο ηθοποιός, με την δράση του επί σκηνής, ανατέμνει την ζωή και μας την παρουσιάζει έτσι όπως δεν την ζούμε στην καθημερινότητά μας. Αντιδράσεις στις οποίες στην ζωή μας προβαίνομε ασύνειδα ή τις θεωρούμε δεδομένες, ο ηθοποιός μάς τις κάνει συνειδητές. Ακόμα και μια απλή κίνηση, το να σηκώσουμε απλά το χέρι μας ας πούμε, που στην ζωή μας την κάνομε ασύνειδα θεωρώντας την δεδομένη, ο ηθοποιός, μπορεί να αφιερώσει ολόκληρη πρόβα ίσως και πρόβες, για να την αναπαραστήσει.

Με ποιο τρόπο διαχειρίζεστε το πέρασμα του χρόνου και την ωριμότητα;

Ο χρόνος μας ξεπερνάει. Κυλάει όπως κυλάει, ανεξάρτητα από την βούλησή μας. Εκείνο που κοιτάζω, καθώς κυλάει ο χρόνος, είναι να αξιοποιήσω τις ευκαιρίες που ανακύπτουν στην πορεία του. Κι αυτό προφανώς ισχύει και στην ωριμότητα. Είναι ένα κομμάτι του χρόνου η ωριμότητα εμπλουτισμένη με μπόλικο παρελθόν που μας προσφέρεται για να αξιοποιήσομε τις ευκαιρίες της.

Ποια είναι η αρετή που φέρνει στους ανθρώπους περισσότερη ευτυχία;

Δεν ονειρεύομαι την ευτυχία μου. Θέλω να την δημιουργήσω. Να το ξεκαθαρίσω, αν μου επιτρέπετε: η ευτυχία δεν είναι μπροστά μας, δεν είναι κάτι που τοποθετείται στο μέλλον, όπου, αν είμαστε τυχεροί, θα το συναντήσομε. Η ευτυχία είναι το αποτέλεσμα των ενεργριών μας και των πράξεών μας. Δεν αρκεί να είσαι ενάρετος άνθρωπος –ό, τι μπορεί να σημαίνει «ενάρετος»–, χρειάζεται να δράσεις και, αναλόγως προς τα πεπραγμένα σου, θα καταστείς ευτυχής ή δυστυχής.

Πως θα δικαιολογούσατε την παγκόσμια τάση που αναπτύσσεται προς τον συντηρητισμό και τον φόβο του «ξένου», του αλλότριου;

Η φύση μας έκανε ελεύθερους και λυτούς, να κυκλοφορούμε, και, αντ’ αυτού, κλεινόμαστε σε τόπους, αποκλείοντας άλλους γύρω μας. Το βρίσκω αποκρουστικό. Μέσα στην διαφορετικότητα μπορείς να συναντήσει το καινούριο, να πας παρακάτω, να ξεφύγεις από τον βαρετό εαυτό σου.

Ποια είναι η επείγουσα ανάγκη της ανθρωπότητας καθώς μπαίνει στην δεύτερη δεκαετία της δεύτερης χιλιετίας;

Η ίδια που ήταν την προηγούμενη δεκαετία: να αλλάξει τον κόσμο, να μας τον κάνει, πιο οικείο, πιο φιλικό μέσα σε ένα καινούριο πλαίσιο ιδεών.

Ο θάνατος , τι σημαίνει για εσάς και με ποιο τρόπο τον διαχειρίζεστε;

Ο Επίκουρος λέει ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε το θάνατο γιατί δεν πρόκειται να τον συναντήσομε ποτέ. Όταν είμαστε εμείς παρόντες απουσιάζει αυτός και όταν θα έλθει αυτός, δεν θα είμαστε εμείς παρόντες. Και ο Γάλλος ποιητής του 19ου αιώνα Ωσόν Σανσέλ, λέει για τον θάνατο: «Μπαίνεις, φωνάζεις / με ζωή μοιάζεις. / Νυστάζεις, βγαίνεις / κι έτσι πεθαίνεις». Και ο Γάλλος επίσης ποιητής του 19ου αιώνα Τεοφίλ Γκωτιέ λέει σχετικά με τον θάνατο: «Και τάφος άραγε τι εστί; Το βεστιάριο της ψυχής. / Αφού έπαιξε τον ρόλο της και βγαίνει από το θέατρο / σας επιστρέφει το κουστούμι του παιδιού, του άντρα ή της γυναίκας / σαν ρούχο δανεικό ... / και φεύγει». Πολλά θα μπορούσε να πει κανείς για τον θάνατο και πολλά έχουν γραφεί για να τον αντιμετωπίσομε. Αυτό σημαίνει ότι δεν μας αφήνει αδιάφορους. Και δεν μπορεί να μας αφήνει αδιάφορους. Είναι η πλέον προσωπική στιγμή. Γίνεσαι αυτό που είσαι χωρίς να μπορείς να γίνεις τίποτε άλλο πλέον.