Σουβλίστε την Κιτσοπούλου

…σουβλίστε την ελευθερία σας

Το πρόβλημα, στην εξέλιξή του ως κοινωνικού συμβάντος, δεν είναι ούτε ο Λούκος ούτε η Κιτσοπούλου. Είναι η προσβολή του δικαιώματός μας να είμαστε βλάσφημοι στη σκηνή. 

Είναι χαρακτηριστικό το πόσο υποκριτικές είναι όλες οι πολιτισμένες κοινωνίες κι ανάμεσά τους εξέχουσα θέση μπορεί να διεκδικήσει κι η Ελληνική, είναι άλλωστε τους ελάχιστους τομείς στον οποίο μπορεί σήμερα να διακριθεί.

Ξαφνικά, δύο μήνες μετά την παράσταση της Λένας Κιτσοπούλου «Αθανάσιος Διάκος: η επιστροφή» στα πλαίσια του φετινού φεστιβάλ Αθηνών, κάποιοι των οποίων τα ονόματα δεν έχω κανένα λόγο να συγκρατήσω και φυσικά να αναφέρω, θυμήθηκαν να κατηγορήσουν την περφόρμανς της νεαρής σκηνοθέτιδος ως βλάσφημη και ανεπίτρεπτη. Όχι, δεν χρησιμοποίησαν αυτές τις λέξεις γιατί δεν τις γνωρίζουν αλλά η ουσία ήταν πως κατά τη γνώμη τους, η συγκεκριμένη παράσταση προσέβαλλε τα ιερά και τα όσια της Ελληνικής φυλής και συγκεκριμένα του διακεκριμένου ήρωα της επανάστασης ο οποίος θυσίασε την ζωή του για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι. Ήταν μεγάλος ο πειρασμός κι έτσι αποφάσισα να σχολιάσω αυτήν την αντίδραση, περισσότερο, το ομολογώ,  για την προσωπική μου απόλαυση.

1^ον Για κακή του και κακή μας τύχη, ο ήρωας δεν πέτυχε απολύτως τίποτα, πεθαίνοντας για την ελευθερία. Δεν είμαστε ελεύθεροι. Μπορεί να μην έχουμε τουρκοκρατία αλλά έχουμε «ελληνοκρατία», συνθήκη η οποία δυστυχώς, όπως κι η ίδια η ιστορία από πολύ παλιά, μας έχει αποδείξει, είναι πολύ χειρότερη. Οι Τούρκοι χαράτσωναν το μέσο πολίτη με το 10% των εισοδημάτων του, η Ελληνική κυβέρνηση ζητάει τέλος ακίνητης περιουσίας ακόμα κι από ανέργους κι από άτομα που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας κι επίσης τέλος των 500 ευρώ παρακαλώ για ελεύθερους επαγγελματίες με μηδέν εισόδημα. Οι Τούρκοι άρπαζαν ένα μέρος από αυτά που είχαμε, η Ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να αρπάξει ακόμα κι αυτά που δεν έχουμε. Ολοφάνερα μας έχει οδηγήσει σε μια εξαθλίωση την οποία ουδέποτε γνώρισαν οι συμπατριώτες μας επί Τουρκοκρατίας και δεν υπάρχει χειρότερη σκλαβιά απ’ αυτήν. Μας οδηγεί κατευθείαν στον εκφυλισμό κάθε ηρωισμού μέσα μας, μας έχει καταντήσει να μην είμαστε άξιοι πλέον ούτε των προγόνων μας αλλά ούτε και των απογόνων μας. Οπότε αφού δεν τους τιμάμε με τις πράξεις μας τι νόημα έχει να τους τιμάμε με τα λόγια μας; Η υποκρισία που λέγαμε…

2^ον Η συγγραφέας του έργου δεν κάνει ιστορική αναδρομή στο βίο και την πολιτεία του ήρωα αλλά χρησιμοποιώντας μια θεατρική σύμβαση, μεταφέρει τον ισχυρό «θρύλο» του στην εποχή μας, για να καταδείξει την μοίρα και τον εκφυλιστικό ξεπεσμό των «ηρώων» μέσα από την γενικότερη ηθική κατάπτωση του σύγχρονού μας κόσμου. Ο ήρωας δεν θίγεται και δεν μπορεί να θιχτεί με κανένα τρόπο από το έργο της Κιτσοπούλου γιατί δεν είναι αυτός που έρχεται στο «σήμερα» αλλά ένα φαντασιακό του αντίγραφο. Αλλά θα μου πείτε πως αυτό χρειάζεται ένα μίνιμουμ ευφυΐας για να γίνει κατανοητό ή έστω να έχεις παρακολουθήσει την παράσταση. Ε;

3^ον Δικτάτορες κι εξουσιαστές στην τέχνη μας δεν δεχόμαστε. Όποιος δεν αρέσκεται ή θεωρεί προσβλητική μία καλλιτεχνική έκφανση, δεν έχει παρά να μην την «αγοράσει». Η λογοκρισία δεν θα περάσει με κανένα τρόπο στο θέατρο όσο κι αν αυτό αποτελεί ευσεβή πόθο των συντηρητικών στοιχείων της κοινωνίας μας. Το θέατρο οφείλει να είναι βλάσφημο και ρηξικέλευθο γιατί δεν ανήκει στο σήμερα αλλά στο αύριο. Αν προσβάλλεστε, όσοι προσβάλλεστε σε οτιδήποτε πιστεύετε ή νομίζετε πως πιστεύετε,  να κάτσετε στα σπίτια σας μπροστά στην τηλεόραση που προσβάλλει μόνο την νοημοσύνη σας. Θα γράφουμε ότι θέλουμε, θα το γράφουμε όπως θέλουμε και θα το ανεβάζουμε όπου θέλουμε και με όποιον τρόπο θέλουμε. Κι όποιος σταθεί εμπόδιο στην ελεύθερη δημιουργική μας έκφραση, το κουβαδάκι του και σε άλλη παραλία. Αυτά ως υπόμνηση και στην «Χρυσή Αυγή» της οποίας δεν χρειαζόμαστε ούτε την προστασία ούτε την παρουσία και θα την τσακίσουμε έτσι και τολμήσει να πλησιάσει με επιθετικές διαθέσεις τα θέατρά μας και τους χώρους εργασίας μας.

4^ο Θίχτηκε το ζήτημα πως η παράσταση ανέβηκε με χρήματα του υπουργείου πολιτισμού. Μωρέ τι μας λέτε; Εδώ οι ηγέτες μας έχουν ξεπουλήσει όλη τη χώρα έως τρίτων και τέταρτων απογόνων μας, και δεν άνοιξε μύτη και τώρα ξαφνικά αυτό σας πείραξε; Είστε λοιπόν εσείς, οι ήρωες του σήμερα. Οι Αθανάσιοι Διάκοι που δεν μπορούν να δουν ούτε τη μύτη τους, ξεφτιλίζονται για έναν «παρά» και σκοτώνουν ότι αγαπάνε με χίλιους τρόπους. Κι ενώ κάποτε θυσίαζαν τη ζωή τους, επώνυμοι κι ανώνυμοι, για την πατρίδα τώρα ξεζαλώνουν επώνυμοι και ανώνυμοι, για την πάρτη τους. Ξέρουμε όλοι μας πολύ καλά ότι λεκτικές επιθέσεις τέτοιου τύπου κάνουν μόνο όσοι δεν έχουν καρπωθεί χρήματα του φεστιβάλ, ελπίζοντας πως μια αλλαγή ηγεσίας θα τους ευνοήσει. Και τους ακολουθούν από πίσω όλα τα κνώδαλα της τηλεοπτικής κουλτούρας που αφού ψήφισαν τους προδότες της χώρας τους αντί να τους κρεμάσουν στο σύνταγμα, νοιάστηκαν τώρα ξαφνικά για την πατρίδα τους και την υστεροφημία των ηρώων τους. Μήπως ο κρυστάλλινος καθρέφτης που έβαλε μπροστά στη μούρη σας η Κιτσοπούλου ήταν η αιτία να στραφείτε εναντίον της ή ούτε καν ως εκεί δεν έχει φτάσει ο απλοϊκός νους σας, που είναι και το πιο πιθανό;

5^ο Με αυτά και μ’ αυτά την κάνατε διάσημη την Κιτσοπούλου την οποία μέχρι πρότινος την ξέραμε μόνο όσοι εντρυφούμε στα καλλιτεχνικά. Την είδατε γυμνή (εξαιρετική φωτογραφία, δεν πιστεύω να την έχετε ήδη αποθηκεύσει στα μυστικά σας αρχεία και να την ανακαλύψει η συμβία σας;), μάθατε την γνώμη της για τους έγχρωμους (ελάτε τώρα το ξέρω ότι περάσανε από το μυαλό και μερικές πολύ ελκυστικές ιδέες πάνω στο θέμα), θα τρέξετε σαν τρελοί στην επόμενη παράστασή της, πολύ περισσότερο δε σ’ αυτήν την επίμαχη, αν ξαναπαιχτεί, για να έχετε επιτέλους και μια προσωπική άποψη (οι απόψεις στη χώρα μας είναι σαν τα οπίσθια, από μία τουλάχιστον έχουμε όλοι), θα βρείτε και κάτι να λέτε στις βαρετές συναθροίσεις σας (στις οποίες δεν συχνάζουν τύποι τόσο ενδιαφέροντες όσο η εν λόγω σκηνοθέτις και συγγραφέας), θα πουλήσουν και κάνα τεύχος τα τελειωμένα έντυπα που γεννούν και αναθρέφουν τους σύγχρονους «Αθανάσιους Διάκους» κι όλη την εκφυλισμένη μυθολογία τους, για ένα κομμάτι ψωμί…

6^ο Όλοι ξέρουμε πως κάποιοι δεν τον θέλατε πια τον Λούκο στο φεστιβάλ Αθηνών κι όχι επειδή χρηματοδοτεί, προκλητικά για τα ελληνικά ήθη, θεάματα αλλά γιατί δεν σας περιελάμβανε στον προγραμματισμό του. Άλλωστε και οι άλλοι, που τους περιελάμβανε, πήραν αμέσως την αντίθετη θέση, υπογράφοντας υπέρ του. Καθείς εφ’ ω ετάχθη… Αλλά μήπως το κολπάκι σας με την Κιτσοπούλου ήταν πολύ φτηνό κι ανέπνευστο; Μήπως θα ήταν καλύτερα να μη δούμε στο φεστιβάλ παραστάσεις οι οποίες θα διατρέχονται από ένα ανάλογα φτηνό κι ανέμπνευστο πνεύμα; Διότι κακά τα ψέματα, στην σκηνή ο καλλιτέχνης τον εαυτό του ξεγυμνώνει και ενώ είναι υποχρέωσή του να ανατρέψει το κάθε πρότυπο, είναι ντροπή του και αίσχος του να μας ταλαιπωρεί με κοινοτοπίες και συντηρητισμούς και ευκολίες και επαναλήψεις που πια έχουν κουράσει ακόμα και το κοινό της τηλεόρασης. Άρα, αν είναι με το πνεύμα με το οποίο πολεμάτε τώρα την Κιτσοπούλου και τον Λούκο, να ανεβάσετε και τις επόμενες παραστάσεις σας, καλύτερα να παραμείνουν εκτός φεστιβάλ Αθηνών γιατί εδώ δεν υπάρχει κανένα πνεύμα, όπως θάλεγε κι ο Αριστοφάνης, κι ούτε θα εμφανιστεί παρά τις πιεστικές επικλήσεις σας.

7^ο και τελευταίο. Είπα λοιπόν κι εγώ την άποψή μου και χαλάρωσα γιατί το είχα και βάρος στη συνείδησή μου, να παραστήσω την αδιάφορη έστω κι αν ξέρω πως ελάχιστοι ενδιαφέρονται για τις απόψεις μου. Αλλά θα προσθέσω και κάτι ακόμα που ίσως να έχει ουσιαστικό ενδιαφέρον. Το πρόβλημα, στην εξέλιξή του ως κοινωνικού συμβάντος, δεν είναι ούτε ο Λούκος ούτε η Κιτσοπούλου. Είναι η προσβολή του δικαιώματός μας να είμαστε βλάσφημοι στη σκηνή. Δεν είμαστε τα παιδιά του Χριστού, είμαστε τα τέκνα του Διονύσου. Δεν υπάρχει αξιόλογη τέχνη που να μιλάει με τον υποκριτικό τρόπο των σαλονιών και της πολιτικής. Στην τέχνη είμαστε γυμνοί όλοι (δυστυχώς όχι με τόσο όμορφα πάντα κορμιά, όσο αυτό της Κιτσοπούλου), είμαστε βλάσφημοι (δυστυχώς όχι με τόσο ανόθευτη ειλικρίνεια πάντα, όσο αυτή της Κιτσοπούλου), είμαστε τολμηροί (δυστυχώς όχι πάντα με τόσο χιούμορ και έμπνευση όσο αυτή της Κιτσοπούλου). Αφήστε μας ήσυχους και μην κερδοσκοπείτε εις βάρος των δημοφιλών σκανδάλων μας γιατί μια μέρα, όταν θα τα έχετε χάσει όλα, θα μας χρειαστείτε. Κι αυτή η μέρα πια, δεν είναι και τόσο μακριά.