ΕΚΕΘΕΧ: Πέφτει η αυλαία, συνεχίζεται η παράσταση...

Μια συνάντηση που έθεσε επί τάπητος αρκετά ζητήματα σε σχέση με το πολύπαθο ΕΚΕΘΕΧ αλλά ταυτόχρονα και αρκετά θέματα που αφορούν την θεατρική, πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας μας σε σχέση με τις δυνατότητες που παρέχουν η πολιτεία, οι θεσμοί, η παιδεία, το πολιτικο-οικονομικό πλαίσιο και το υπάρχον καλλιτεχνικό υλικό, έλαβε χώρα χτες, 20 Απριλίου του 2010, στα γραφεία του ομίλου Δραγώνα ανάμεσα σε δημοσιογράφους και τον πρόεδρο του ΕΚΕΘΕΧ Γιώργο Δραγώνα καθώς και τον αντιπρόεδρο Βασίλη Παπαβασιλείου.

Σε μια εποχή που κανείς δεν εμπιστεύεται τις αγνές προθέσεις κανενός, το κλίμα γίνεται ιδιαίτερα ευνοϊκό στο να αναρωτηθεί ο φορολογούμενος πολίτης πως ξοδεύονται εν τέλει, από τους κρατικούς φορείς, τα χρήματα των ολοένα και αυξανόμενων φόρων τους οποίους καλείται να πληρώσει. Η κυβερνητική πολιτική στρέφεται προς την κατεύθυνση της περικοπής οποιουδήποτε εξόδου που εμφανίζεται ως περιττό χωρίς να συνοδεύεται βέβαια αυτή η περικοπή κι από το απαραίτητο πολιτικό κόστος. Και ο πολιτισμός φυσικά, σε μια χώρα στην οποία αποτελεί μια μακρινή ανάμνηση από το παρελθόν, είναι ο πρώτος που καλείται να πληρώσει το τίμημα. Το ΕΚΕΘΕΧ δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Άλλωστε στα τρία χρόνια της λειτουργίας του δεν φαίνεται  να έχει αλλάξει επί της ουσίας το πολιτιστικό γίγνεσθαι της χώρας μας στους τομείς του θεάτρου και του χορού. Και πρακτικά όμως,  αυτό θα ήταν αδύνατο. Με τόσες αλλαγές υπουργών πολιτισμού, με τόση έλλειψη ανταπόκρισης στις οικονομικές και θεσμικές ανάγκες του –δεν απέκτησε ποτέ οικονομική αυτοτέλεια- , με τόσες δυσκολίες στην διαχείριση των όρων που έθεσε και οι οποίοι δεν μπόρεσαν να εφαρμοστούν ποτέ πλήρως, αφού έσπευσαν αρκετοί να υπερασπιστούν τα κεκτημένα τους εις βάρος οποιασδήποτε αλλαγής που θα έθιγε τα μικροσυμφέροντά τους και τέλος μέσα από ενδογενείς δυσκολίες εξ αιτίας και της σύγκρουσης ανάμεσα στον διευθυντή και τον πρόεδρό του, το ΕΚΕΘΕΧ,  μέχρι τώρα δεν είχε, ακόμα κι αν το επιθυμούσε την δυνατότητα να εκπληρώσει όλους  τους στόχους του.

Ποιοι είναι όμως αυτοί οι στόχοι και σε τι αποσκοπούν.;

Το ΕΚΕΘΕΧ κατά την αντίληψη των περισσοτέρων δεν ήταν παρά ένας εναλλακτικός  διαχειριστής των επιχορηγήσεων του ελεύθερου θεάτρου και των ΔΗΠΕΘΕ. Όμως στην πραγματικότητα ιδρύθηκε για να χαράξει εθνική πολιτική όσον αφορά την ικανοποιητική διαχείριση  του πολιτιστικού υλικού που εντάσσεται στους τομείς του θεάτρου και του χορού. Στα πλαίσια αυτής της αποστολής του, το κέντρο προέβη σε μια σειρά ενεργειών οι οποίες αφορούσαν την απεικόνιση και μελέτη του θεατρικού στάτους στη χώρα μας, ώστε να επισημανθούν οι αδυναμίες αλλά και οι εγγενείς δυσκολίες για την διευθέτηση των ουσιαστικών προβλημάτων στους δύο αυτούς τομείς τους οποίους ανέλαβε.

Οι δημοσιογράφοι που παρακολούθησαν την συζήτηση, είχαν τα τέσσερα βασικά ερωτήματα οι απαντήσεις των οποίων συνιστούν είδηση. Θα κλείσει το ΕΚΕΘΕΧ; Θα δοθούν οι φετινές επιχορηγήσεις; Ποιος ο λόγος της σύγκρουσης ανάμεσα στον Πρόεδρο και τον Διευθυντή του κέντρου; Τι θα απογίνουν τα ΔΗΠΕΘΕ;

Οι απαντήσεις δόθηκαν και ήταν οι εξής:  Επίσημη απόφαση για την παύση των εργασιών του  ΕΚΕΘΕΧ δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί αλλά το πνεύμα που επικρατεί στο Υπουργείο Πολιτισμού είναι αρνητικό. Οι φετινές επιχορηγήσεις κατά πάσα πιθανότητα δεν θα δοθούν και το Υπουργείο Πολιτισμού είναι το πλέον αρμόδιο για να δώσει μια τελική απάντηση αφού δεν έχει καν ανακοινωθεί το ποσό το οποίο αναλογεί στους θιάσους που επιχορηγούνται κι έτσι η επιτροπή αδυνατεί να ολοκληρώσει το έργο της, αν και έχει ήδη επιλέξει και τους θιάσους και  τα μερίδια που τους αναλογούν.  Ο Πρόεδρος συγκρούστηκε με τον Διευθυντή επειδή ο δεύτερος δεν ανταποκρίνονταν στις υποχρεώσεις του. Τα ΔΗΠΕΘΕ είναι ένας θεσμός που νοσεί και πρέπει να υπάρξει ένα νέο, βελτιωμένο μοντέλο για την διαχείριση της  θεατρικής   και πολιτιστικής πολιτικής που θα αφορά την περιφέρεια.

Οι δημοσιογράφοι πήραν τις απαντήσεις τους και αποχώρησαν. Άλλωστε πρωτοσέλιδο θα εξακολουθεί να αποτελεί η καλλιτεχνική δράση ξανθιάς πρωταγωνίστριας πορνό ταινίας, παρά τις οποιεσδήποτε προσπάθειες του οποιουδήποτε φορέα να αναβαθμίσει το γούστο και την ποιότητα του καλλιτεχνικού κριτηρίου του μέσου Έλληνα. Τι να κάνουμε;  Κι οι εφημερίδες χρειάζονται το αναγνωστικό τους κοινό, τόσο, όσο χρειάζονται εισιτήρια τα θέατρα.

Πολλά θέματα κρίσιμα θίχτηκαν ωστόσο σ’ αυτή τη συνάντηση και κυρίως το έργο του ΕΚΕΘΕΧ σ’ αυτό το μικρό διάστημα της λειτουργίας του το οποίο έχει κυρίως ερευνητικό χαρακτήρα κι αφορά την σκιαγράφηση του θεατρικού  τοπίου της  χώρας μας,  ώστε αφού γίνουν αντιληπτά τα προβλήματα να προχωρήσουν οι ανάλογοι φορείς στην επίλυσή τους. 

Έχοντας καταγράψει την συζήτηση και πιστεύοντας ότι, πέρα από εύκολες επιθέσεις και βιαστικά συμπεράσματα θα άξιζε τον κόπο να διερευνήσουμε το θέμα σε μια πιο ουσιαστική βάση, αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε μια συζήτηση με όλους τους φορείς που έχουν άμεση σχέση με το θέμα, προσβλέποντας σε μια καθαρή και ουσιαστική αντιμετώπιση,  όχι μόνο  των προβλημάτων που προκύπτουν από την ελλιπή αντιμετώπιση του πολιτισμού στην χώρα μας αλλά και εκείνων που δημιουργεί η ανεπαρκής και άθλια παιδεία μας, η επιλεκτική ενημέρωση, η φθορά που προκαλούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης  και κυρίως οι βλαπτικές επιδράσεις των πολιτικών βλέψεων και των προσωπικών μικροσυμφερόντων στην εν γένει ανάπτυξη  του θεάτρου και του χορού στην Ελλάδα. Αλλά φυσικά δεν πρέπει ποτέ να παραβλέπουμε και τον παράγοντα του οικονομικού οφέλους και του πολιτικού κύρους, αν δεν θέλουμε να καταλήξουμε αιθεροβάμονες. Ακούμε με προσοχή όλα όσα αφορούν τις καλές προθέσεις των ιθυνόντων αλλά δεν σταματάμε να διερευνούμε και τις βαθύτερες και επιδιώξεις τους.  Κυρίως εφ’ όσον παρά τις καλές προθέσεις πολλών και διαφόρων ειδημόνων, το Ελληνικό θέατρο, με 400 περίπου θέατρα, χίλιους διαπιστωμένους σκηνοθέτες και 700 περίπου νέους ηθοποιούς κάθε χρόνο, εξακολουθεί να φυτοζωεί και να εξαρτάται από τις επιχορηγήσεις για να επιβιώσει.

Που είναι λοιπόν το κοινό;

Πως θα μπορούσε να αποκτηθεί;

Που είναι η ουσιαστική μας καλλιτεχνική παρουσία στα διεθνή δρώμενα εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων; 

Ποια είναι τα πραγματικά  κίνητρα των δημιουργών; 

Τι παιδεία έχουν οι Έλληνες ώστε μετά τα μπούτια της πορνοστάρ και τα σώβρακα των ποδοσφαιριστών τους να ανακαλύψουν και  τις σκηνές των θεάτρων;

Τι κίνητρα προσφέρουν οι δημιουργοί ώστε να κινητοποιηθεί θετικά το κοινό τους;

Γιατί οι τηλεοπτικές εκπομπές δεν ασχολούνται ποτέ με τα τεκταινόμενα επί σκηνής ή ασχολούνται μόνο με καθαρά εμπορικές παραστάσεις που αποτελούν θεατρικά κακέκτυπα των σήριαλ και των παλιών ελληνικών ταινιών;

Γιατί δεν έχουμε ακόμα κρατική σχολή για την σκηνοθεσία θεάτρου;

Γιατί είναι τόσο χαμηλό το επίπεδο της εκπαίδευσης των ηθοποιών μας σε κάθε επίπεδο;

Γιατί οι Έλληνες θεατρικοί συγγραφείς δεν έχουν την δυνατότητα να φοιτήσουν σε κάποια επαρκή για τις ανάγκες τους, πανεπιστημιακή σχολή;

Για τι οι περισσότεροι θεατρολόγοι είναι άνεργοι πτυχιούχοι; 

Γιατί δεν έχουμε αξιοποιήσει το εθνικό κεφάλαιο της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας και κωμωδίας;

Γιατί δεν συνεργάζεται το υπουργείο Παιδείας με το Υπουργείο πολιτισμού ώστε να υπάρξει επιτέλους ουσιαστική θεατρική παιδεία για τους μαθητές της κατώτερης και μέσης εκπαίδευσης; 

Γιατί τα περισσότερα θέατρα λειτουργούν υπό συνθήκες που δεν καλύπτουν το νομικό πλαίσιο; 

Γιατί  οι παλαίμαχοι θεατράνθρωποι δεν έχουν αποκτήσει ακόμα το δικό τους φανατικό κοινό κι έτσι εξακολουθούν να έχουν ανάγκη επιχορήγησης; Και πότε σκέφτονται να το αποκτήσουν;  

Γιατί οι επιτροπές που αποφασίζουν για την επιχορήγηση των νέων θιάσων δεν παρακολουθούν την δουλειά τους σε βάθος χρόνου και επί της ουσίας  δεν πατάνε παρά μόνο σε παραστάσεις φίλων τους; -Εξαιρουμένης της αεικίνητης και πανταχού παρούσας Χαράς Μπακονικόλα,  όσον αφορά τα αθηναϊκά δρώμενα, και του Σάββα Πατσαλίδη για τα τεκταινόμενα στην Θεσσαλονίκη-. Και πως αποφασίζουν αυτές οι επιτροπές για το ποιος δικαιούται υποστήριξης αφού στην ουσία δεν έχουν δει τις παραστάσεις;

Και άλλα πολλά ερωτήματα.

Αν δώσουμε απαντήσεις μπορεί και να έχουμε κάνει ένα βήμα. Και εφ’ όσον δεν έχουμε κανένα οικονομικό ή πολιτικό χρέος ως περιοδικό ώστε να ψευδόμαστε, θα επιχειρήσουμε να δώσουμε τις πιο ειλικρινείς απαντήσεις. Περιμένουμε την ανταπόκρισή σας και υποσχόμαστε πως σε κάθε ερώτημα που θα τεθεί στο μέλλον από το περιοδικό μας θα έχετε και εσείς όσες περισσότερες απαντήσεις γίνεται από τους ανθρώπους του θεάτρου, τους θεατρόφιλους, τους θεατρολόγους και τους δημιουργούς.  Από όσους τουλάχιστον δεν διστάζουν να εκτεθούν.

Ας μην αφήσουμε το Ελληνικό θέατρο στην τύχη του. Αξίζει μια καλύτερη μοίρα κι αν το παλέψουμε όλοι μαζί, μπορεί να αποδειχτεί στο μέλλον μια ισχυρή δύναμη, για την χώρα που το γέννησε.